Een veilige leefomgeving

De objectieve veiligheidscijfers in Edam-Volendam laten een gunstig beeld zien: onze gemeente scoort goed. Deze optelsom van het aantal overtredingen/misdrijven/strafbare feiten maakt Edam-Volendam een veilige gemeente. Maar dit gegeven zegt niet alles, het gaat bijvoorbeeld langs de vraag of de bewoners, bezoekers, toeristen en ondernemers veilig zijn en/of zich veilig voelen in onze gemeente. Je veilig voelen is afhankelijk van allerlei omstandigheden. Omstandigheden die de gemeente minder makkelijk kan beïnvloeden.
Gezamenlijk signaleren we, samen met bewoners, ondernemers en bezoekers, ontwikkelingen in de lokale samenleving die ons zorgen baren en die stevige inzet vraagt van de gemeente en haar ketenpartners. Het gaat dan om ondermijning (verwevenheid van criminele netwerken in de reguliere samenleving), de groei van jonge aanwas in drugscriminaliteit, normloosheid, cybercrime, (zorg)fraude en mensen met verward gedrag.
Een belangrijk feit hierbij is dat de lokale Edams-Volendamse gemeenschap simpelweg problematiek NIET makkelijk meldt. Het aantal meldingen over criminaliteit en aanverwante problematiek is buitengewoon laag terwijl die problematiek er wel degelijk is. En groot is. Want dat tekenen we op tijdens buurtbijeenkomsten en meerdere overlegsituaties. Ook de partnerorganisaties onderschrijven de aanwezigheid van zorgwekkende problematiek (alcoholgebruik, drugsgebruik, gokverslaving, geweld, rekruteren van jonge aanwas door de georganiseerde criminaliteit, etc).

De ‘veiligheids-paradox’
Een paradox in veiligheid zit in de resultaten van gerichte inzet: als die succesvol is dan lijkt het ‘aan de buitenkant’ dat er geen problemen zijn geweest. En dan kan het ‘wel met minder inzet van personeel en financiën’. Maar het succes bij met name evenementen (FC Volendam, de Kermissen, etc) kan louter behaald worden door intensieve inzet van personeel en middelen. De kosten gaan ook hier voor de baten uit.
Dit zien we met name rond terugkerende evenementen met een groot afbreukrisico; wedstrijden van FC Volendam, de jaarlijkse Kermissen in Edam en Volendam, de Sinterklaas-intocht en meerdere evenementen in de Horeca en de Haven. Om enerzijds de uniciteit van de evenementen te behouden en anderzijds die evenementen rustig en veilig te laten verlopen, is zowel vóór als tijdens het evenement een grote personele  inzet noodzakelijk.

Onveiligheid heeft altijd sociale componenten: een slachtoffer en diens omgeving maar ook een dader en het huishouden waar hij/zij in leeft. Bij situaties van onveiligheid in huishoudens of buurten, zijn er vaak partners betrokken vanuit het zorgdomein (verwarde personen, overlast op straat, huiselijk geweld, jeugdzorg, ernstige verslaving, etc). De gemeente verbindt veiligheidspartners en zorgpartners aan elkaar om situaties van onveiligheid te voorkomen of zo snel mogelijk beheersbaar te krijgen. De gemeente legt dan ook de focus op het voorkomen van onveiligheid. Vanuit een gedragen meer-jaren-visie, gevat in De Veiligheidsagenda 2024-2027, zal er structureel geïnvesteerd moeten worden in bovenstaande thema’s en dan met name gericht op de jeugd. De eerder genoemde stevige inzet vanuit de gemeente zal haar beslag dienen te krijgen in passende formatie en kwaliteit om samen met de in- en externe partners gedurfd maar effectief beleid te maken en uit te voeren.

De gemeente voert allerlei taken uit die bijdragen aan een veilige leefomgeving, zoals het verstrekken van vergunningen aan bouwwerken of evenementen, maatregelen m.b.t. verkeersveiligheid, preventieve maatregelen m.b.t. gebruik van alcohol en drug, overlast tegengaan, buurtbemiddeling, handhaving van de APV, bewaken van de openbare orde, cameratoezicht, opsporen van ondermijnende activiteiten (o.a. hennepteelt en productie van chemische drugs) en i.s.m. ketenpartners de bestrijding van criminaliteit. De inzet van de gemeente m.b.t. veiligheid staat grotendeels opgenomen in De Veiligheidsagenda 2024-2027.

Lieke Sievers

Lieke Sievers (onderdeel Veiligheid) en Vincent Tuijp

Lieke Sievers

De illegaliteit, criminaliteit, de teelt / productie van- en handel in drugs kunnen voor sommige jongeren / inwoners een grote verleiding zijn om makkelijk aan veel geld te komen. Geld dat daarna weer ingezet wordt om zaken aan te schaffen en invloed te hebben in de reguliere maatschappij. De gemeente spant zich in om deze aantrekkingskracht op met name jongeren te verkleinen en om de mogelijkheden tegen te gaan om op deze manier geld te verdienen in onze gemeente. Het in juli 2023 aan de Gemeenteraad gepresenteerde Ondermijningsplan is de leidraad voor de aanpak Ondermijning.

Sleutelbegrip in veiligheid is informatie. Prof. Dr. Cyrille Fijnaut zei het ooit treffend: ”De overheid weet niet wat ze weet”. Het ontsluiten van data en informatie is cruciaal en bepalend voor succesvol interveniëren. Het is van groot belang om informatie gestuurd te gaan werken, uiteraard AVG-proof. Het zicht krijgen op zogenoemde verwonderpunten die bijvoorbeeld onderliggende criminele activiteiten veronderstellen is van groot belang. Het creëren van een Informatie Knooppunt Ondermijning (IKO) is een must om de komende jaren de operationele activiteiten inzake Ondermijning en later Openbare Orde, Veiligheid en Handhaving te sturen.

Lieke Sievers

Lieke Sievers

Lieke Sievers

Een andere component van veiligheid is het voorkomen en bestrijden van branden maar ook crisis-beheersing. Onze brandweerzorg is regionaal georganiseerd bij de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW). De VrZW is een gemeenschappelijke regeling, de burgemeester is lid van het bestuur.

De VrZW zorgt voor de inzet bij rampen en crisis. Daarvoor is een werkwijze ingericht waarbij politie, brandweer, GHOR, gemeente en andere partners integraal sturing geven aan het beheersen van grote incidenten of crisissituaties. Deze crisisstructuur wordt regelmatig geoefend met bestuurders, ambtenaren en operationele diensten.

Lieke Sievers en Marisa Kes

Lieke Sievers

Lieke Sievers

Lieke Sievers