Hierbij presenteren wij de digitale begroting van de gemeente Edam-Volendam.
Op de volgende pagina's vindt u een toelichting over de opzet van de begroting alsmede de uitgangspunten waarmee rekening is gehouden in de totstandkoming van deze begroting.
De meerjarenbegroting 2024-2027 bestaat bijna volledig uit zaken en taken die de gemeente "going concern" uitvoert. Te denken valt bijvoorbeeld aan het beheer van de openbare buitenruimte, uitvoering van wet- en regelgeving binnen het Sociaal Domein, de reguliere bedrijfsvoering en vergunning en handhaving binnen het ruimtelijk beleid. Zaken die stuk voor stuk essentieel zijn voor de inwoners en ondernemers van en binnen onze gemeente, ook al worden ze niet altijd zo ervaren.
Per programma zijn enkele hoofddoelen opgenomen, die leiden tot een aantal concrete speerpunten. De begroting is hiermee concreter en de doelen zijn op veel gebieden meer meetbaar geworden. In tussentijdse rapportages kan het college nu eenduidiger rapporteren over de voortgang op de doelen en speerpunten, naast de financiële afwijkingen. In november 2022 heeft u ingestemd met het collegeprogramma voor 2023-2026. De ambities uit dit programma zijn opgenomen in deze meerjarige begroting.
Financieel vergezicht
Deze meerjarige begroting beslaat, zoals we gewend zijn, een periode van vier jaar. Terugkijkend naar de laatste jaren blijkt dat vooruitkijken een uitdaging blijkt. De financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeenten staat zwaar onder druk. De val van het kabinet heeft deze druk voor de gemeenten groter gemaakt. De inkomsten uit het gemeentefonds dalen in 2026 en 2027 aanzienlijk ten opzichte van 2025. In deze begroting zijn de financiële consequenties duidelijk gemaakt die ontstaan bij het doorzetten van het door uw raad vastgestelde beleid. Bij ongewijzigd beleid laat de begroting in 2026 en 2027 een tekort zien. Een lange termijn-visie op het financieel beleid wordt daarmee bemoeilijkt. Gemeenten hebben de hoop dat een nieuw kabinet oog heeft voor deze grote problematiek en verder zal werken aan een gezonde financiële verhouding met de gemeenten. Om deze reden hebben wij gemeend geen forse bijstellingen op het gemeentelijk beleid te doen voor de jaren 2026 en 2027. De gemeente volgt hierin het advies van de VNG. Desondanks hebben we vertrouwen in de toekomst, blijven we ambitieus én realistisch. Daarom is er veel aandacht voor grote ontwikkelingen, zoals Lange Weeren en De Purmer. Het belang daarvan overstijgt de periode van onze meerjarige begroting 2024-2027.
Het opstellen van deze meerjarige begroting is complex geweest. Met de start van het proces, om deze begroting op te stellen, in het voorjaar van 2023 was er nog sprake van een forse inflatie, gebrek aan materialen, stijgende prijzen en personele tekorten. Naast het verwerken van de vastgestelde uitgangspunten op bijvoorbeeld loon- en prijsstijgingen, zijn de budgetten geactualiseerd naar de komende jaren. Met het afronden van de begroting is de prijsstijging gedaald tot 0,2% ten opzichte van vorig jaar (Bron: CBS maand september 2023). Desalniettemin ziet het college toch een aantal forse kostenstijgingen die een negatief effect hebben op de begroting voor 2024 en verder.
Het college heeft voor deze begroting dan ook een aantal maatregelen moeten nemen om te komen tot een sluitende begroting. Deze maatregelen worden toegelicht onder het hoofdstuk Financiële positie en leiden tot een positief resultaat in 2024 en 2025.
Tot slot
We zijn de raad dankbaar voor de goede samenwerking en blijven ook in 2024 graag met u in gesprek over alle ontwikkelingen in onze mooie gemeente
Het college